Aleksinačke vesti - novosti Aleksinac
Search
cirilica | latinica

Crkva Trnjanska - Hram Svete Petke

rss

03.01.2016. Z. Stevanović

U Trnjanu je do 1833. postojao manastir Sv. Petke koji su srušili Turci, obnovljen je 5 godina kasnije 1841. godine, ali kao crka Sv. Petke (Vikipedija)

Hram Svete Petke, Trnjane, Foto Panoramio

Starešina Crkve Trnjanske paroh žitkovači Lazar M. Martinović u svom izveštaju od 13. januara 1908. godine navodi:

  • "Crkva se zove trnjanska hram Sv. prep. muč. Paraskeve - 26. juli. Nju nije osvetio - tronosao - sadanji Gosp. Episkop.
  • Crkva je trnjanska u vizantijskom stilu (ima zvonaru).
  • Obnovljena je na starim temeljima 1822. god. po odobrenju leskovač. vezira za vlade Turaka. Ferman su dobili (tražili) Prota Miloje Živković, Stoilko Binčanac iz D. Adrovca, Cveja N. iz Gredetina, Ilija Pavić iz Trnjana
  • Koji je Episkop onda crkvu osvetio i jeli Sv. Antimins položio? Nezna se. Kao i da li je prilozima ili od ktitora podignuta.
  • Narod veruje da je Sv. Petka bila u ravnici (dole do Moravu) no kad su Turci ovaj kraj zauzeli, ona se je sama premestila ovde gde je sad jer je ovde bilo mesto šumovito i od Turaka zaklonjeno.
  • Ova je - trnjanska crkva izgorela i razrušena u ratu 1876. god.
  • Opet je opravljena i stari Sv. Antimins položen 26. jula 1881. god. Pošto je 1881. god. uz crkvu dozidana zvonara, to se ne vidi Zapis koji je postojao da je obnovljena 1822. god.
  • Crkva je snabdevena potrebama i ima tri para odjejanja, kao i sve druge utvari. Zvona ima dva (2) nabavljena 1881. god. a prestolni krst 1888. god."

Hram Svete Petke, Trnjane, Foto Mića Dimitrijević

U popisu žitelja i njihove imovine sela Trnjana iz 1863. godine navodi se imovina crkve trnjanske. U popisu se navodi:

  • "377. Crkva Trnjanska Sv. Petka.
  • Nepokretno imanje: 1 branik oko crkvenog placa 20 dana; 1 njiva 1 dan; 1 livada 5 kosa - u vrednosti 109 duk. ces.
  • Mesečni prihod - nema.
  • Po imanju spada u II klasu."

Vladimir Jakšić osnivač Statističke službe 1862. godine i autor više radova, 1873. godine izvršio je proračun za prevođenje tadašnjih jedinica mera za površinu u hektare i to: dan oranja kao 0, 365 hektara (36,5 ari), kosa livada 0,218 hektara (21,8 ari) i motika vinograda 0, 058 hektara (5,8 ari). Ove podatke navodimo kako bi čitaoci mogli razumeti površine date u starim merama koje se dalje navode.

O podizanju crkve trnjanske jerej Dušan M. Veselinović je u letopisu zapisao:

"Crkva Sv. Petka je podignuta na starom temelju 11. maja 1821. godine, za vreme turske vladavine, jer tada ovaj kraj nije pripadao Miloševoj Srbiji. Crkva je posvećena sv. prep. Petki - Paraskevi. Odobrenje za obnovljenje hrama dobiveno je najstrašnije godine za hrišćanske narode na Balkanu, za vreme pokreta za oslobođenje hrišćana. Iste godine .na Sv. Trojicu obešeni su u Nišu rodoljubi: Vladika Melentije, prota Stojan, pop Đorđe i još tri prva građanina. Iste godine na Uskrs u Carigradu je varvarski obešen Patrijarh carigradski kao poglavar ist. pravoslavne crkve, s njime još šest sveštenih lica, među njima tri mitropolita. Te strašne 1821 god. poubijano je u Carigradu i u unutrašnjosti zemlje oko osamdeset episkopa pravoslavnih. U jednom pismu od 16 aprila pisao je knez Miloš svome bratu Jevremu kako "od Jerusalima do Niša užasna seča biva". Tada je knez Miloš bojeći se uzajamnog pokolja uspeo da održi dobre veze sa Marašlijom, jer su i Turci strahovali da se Srbi ne dignu na ustanak koji se u Šumadiji i pripremao.

Hram Svete Petke, Trnjane, Foto Mića Dimitrijević

I baš u to najcrnje vreme za hrišćane uspeli su prvi ljudi iz okoline: pop Miloje Živković, iz D. Ljubeša, Stoilko Binčanac, iz D. Adrovca, Ilija Stalaćanin, iz Kormana, Cveja iz Gredetina i Ilija Pavić, iz Trnjana, da umole pašu leskovačkog, te je ovaj, da bi zadovoljio Srbe koji su živeli u blizini granice Miloševe Srbije, izradio ferman od sultana da se obnovi crkva Sv. Petka. Najveću zaslugu za ovo imao je sveštenik Miloje Živković.

Ali nakon pola stoleća i ova crkva bi spaljena i razrušena. U ratu srpsko-turskom 1876 godine za proširenje Srbije, vođene su borbe oko Aleksinca. Na prćilovačkim visovima, crkve Sv. Petke i G. Adrovcu takođe su vođene borbe. I posle našeg neuspeha, usled neravne borbe, Turci nagrnu velikom silom te spale i razruše crkvu Sv. Petku.

Sadašnja crkva obnovljena je 1881. godine. U vreme njenog obnavljanja 1880 - 81. god. bio je pri crkvi sveštenik Lazar Jovanović, a tutori Ljubisav Antanasković i Mihailo Pavić, iz Trnjana. Crkva je sazidana od kamena, a pokrivena plehom. Prostrana je u dužini 18 m. a u širini 41/2 metra. Na spomen ploči stoji ovaj natpis:

"Crkva Trnjanska hram Sv. Prep. Paraskeve 26. jula. Obnovljena na razvalinama 1821. g. za vlade Turaka. Porušena od Turaka 1876. g. u srpsko-turskom ratu. Ponova obnovljena i zvonara dozidana 1881. godine."

Hram Svete Petke, Trnjane, Foto Mića Dimitrijević

Unutrašnjost crkve kao i templo su ukrašeni sv. likovima. Ko je radio prvi ikonostas ne zna se. Ikonostas iz 1866 godine izradio je Toma Stojković, ikonopisac iz Aleksinca. On je i živopis u crkvi izradio. Ali sav taj rad uništen je od Turaka u srpsko-turskom ratu 1876 g., kada su kod crkve sv. Petke, prćilovačkom visu i G. Brdu vođene borbe za proširenje Srbije. Od ovoga živopisa sačuvana je samo jedna ikona sv. Petke sva izbušena kuršumima i nalazi se u zvonari, koja je uz crkvu dozidana 1881. godine.

Sadanji ikonostas radio je neki Nastas, ikonopisac, iz Kruševca. Unutrašnjost crkve je izobražena u svetiteljskim likovima, a rad je Dragoljuba T. Stojkovića, ikonopisca iz Aleksinca. Ali kako je rađen posnom farbom i postao skoro nevidljiv, to je ove godine i obnovljen od istog ikonopisca Dragoljuba Stojkovića. Crkva ima sve potrebne knjige, odjejanja kao i druge potrebe. Ima i uređenu knjižnicu.

Na zvoniku ima dva zvona. Manje zvono ima ovaj natpis:

"Za vreme Gosudarja i knjaza srpskog Milana Obrenovića i upravljanja Episkopa Mojsija episkopije timočko-krajinske i prote okruga Aleksinačkog Todora Pavića. Livac Stevan Bata i sin u Vršcu 1881. god."

Na drugom većem zvonu zapisano je:

"Hram Sv. Pr. Paraskeva Crkva Trnjanska. Ovo zvono posle srpsko-turskog rata biv. u 1876. god. kad je crkva porušena i opljačkana bila od Turaka, isplatila je kasa crkvena, koja je obrazovana iz dobrovoljnih priloga pravoslavnih hrišćana i pobožnih duša."

Hram Svete Petke, Trnjane, Foto Mića Dimitrijević

Pri crkvi trnjanskoj su 1874. g. bile tri parohije:

Žitkovačka parohija koja se sastojala od sela Žitkovca (77 domova), Mrsolja (120 domova), Prćilovice (93 doma) i Donjeg Adrovca (75 domova). Svega 365 domova.

Kormanska parohija koja se sastojala od sela Kormana (104 doma), Gornjeg Ljubeša (23 doma), Srezovca (24 doma), Donjeg Ljubeša (60 domova) i Vitkovca (54 doma). Svega 265 domova i

Trnjanska parohija koja se sastojala od sela Trnjana (128 domova), Gredetina (57 domova), Krušja (32 doma), Loznaca (20 domova), Donje Peščanice (32 doma), Gornjeg Adrovca (23 doma), Gornje Suvotne (32 doma) i Donje Suvotne (16 domova). Svega 340 domova.

Dve decenije kasnije, oko 1895. godine, pri crkvi su isto bile tri parohije ali drugačijeg naziva i sastava:

Trnjanska parohija koja se sastojala od sela: Trnjana (186 domova), Donjeg Adrovca (106 domova) i Peščanice (34 doma). Svega je bilo 326 domova. Paroh je bio jerej Petar Marinković.

Žitkovačka parohija koja se sastojala od sela: Žitkovca (122 doma), Prćilovice (135 domova) i Mrsolja (148 domova). Svega je na parohiji bilo 405 domova. Paroh je bio jerej Lazar Martinović.

Gredetinska parohija koja se sastojala od sela: Gredetina (82 doma), Gornjeg Adrovca (32 doma), Krušja (40 domova), Loznaca (32 doma), Gornjeg i Donjeg Suvotna (75 domova), Jakovlja (60 domova) i Radevca (53 doma). Svega je na parohiji bilo 374 doma. Paroh je bio jerej Đorđe Stojanović

Godine 1898. pri crkvi su takođe postojale tri parohije. Inače, po Šematizmu niške eparhije iz 1899. godine kao i po navodima mitropolita Mihaila iz 1895. godine, trnjanska crkva je bila ozidana 1821. godine.

Žitkovačka parohija se sastojala od 3 sela: Prćilovice (151 doma), Mrsolja (162 doma) i Žitkovca (125 domova). Cela parohija je imala 438 domova i 2802 duše. Paroh je bio Lazar Martinović.

Gredetinska parohija se sastojala od 8 sela: Krušja (53 doma), Loznaca (36 domova), Jakovlja (63 doma), Radevca (60 domova), Donje Suvotne (38 domova), Gornje Suvotne (47 domova), Gornjeg Adrovca (40 domova) i Gredetina (103 doma). Cela parohija je imala 440 domova i 2715 duša. Paroh je bio Đorđe Stojanović.

Trnjanska parohija se sastojala od 3 sela: Peščanice (44 doma), Donjeg Adrovca (119 domova) i Trnjana (218 domova). Cela parohija je imala 381 dom i 2560 duša. Paroh je bio Petar Marinković.

Hram Svete Petke, Trnjane, Foto Mića Dimitrijević

Prema izveštaju za 1914. godinu parohija je obuhvatala sela: Trnjane, Donji Adrovac i Peščanicu. Na parohiji je bilo 408 domova sa 3.005 duša, 1.603 muških i 1.402 ženske.

"U vreme kada je crkva podignuta nije bilo u blizini druge crkve, te su zato mnogi sveštenici iz obližnjih srezova: rasinskog, dobričkog i moravskog dolazili u Sv. Petku da služe božanstvenu sv. liturgiju i da se pričeste" - zapisao je jerej Dušan M. Veselinović, paroh žitkovački u letopisu crkve 1932. godine.

On dalje navodi: "Prvi sveštenik obnovljenog hrama 1821. god. bio je Miloje Živković. Njemu i pripada glavna zasluga što je crkva obnovljena. Iz zapisa na listovima mineja vidi se da je u to prvo vreme, od 1821. do 1826. god., pri crkvi bio i kaluđer Neofit. Neofit je za ono vreme bio školovan i učen, te je kod crkve otvorio školu u koju su mladići iz sreza moravskog i okoline dolazili da se uče Hristovoj veri, pismenosti i rodoljublju. Posle njegovog odlaska mladiće su učili pismeniji sveštenici, dok nije otvorena škola u Prćilovici, prva u Moravskom srezu."

Govoreći dalje o sveštenicima koji su služili pri crkvi trnjanskoj jerej Veselinović navodi:

  • "Protojerej Miloje Živković, iz Donjeg Ljubeša, čijom je inicijativom i zaslugom i podignuta crkva na starim. zidinama. Bio je sveštenik od 1821. do 1838. god. Umro je u manastiru sv. Romana 8. aprila 1839. god. i sahranjen u porti sv. romanskoj, gde i sada postoji mermerna ploča.
  • Jeromonah Neofit bio je pri crkvi od 1821. do 1826. godine. Bio je za ono vreme učen čovek, te je pri crkvi ustanovio osnovnu školu, prikupljao bistre mladiće, učio ih pismenosti, on je bio jedini učitelj. Kuda je odavde otišao i koliko je živeo ne zna se.
  • Pop Stevan, u kaluđerstvu arhimandrit Sava, bio je pri crkvi od 1822. do 1832. g. Rodom je iz sela Trubareva. Postao je docnije arhimandrit i starešina manastira sv. Romana. Bio je učen i čuven kaluđer u svoje vreme. Umro je u Beogradu oko 1860. god.
  • Sveštenik Stojan Martinović, iz Rutevca. Došao je kod Sv. Petke iz manastira sv. Romana oko 1832. g. i tu se nastanio. Docnije je otišao u Žitkovac gde je i umro 1851. g, Sahranjen je kod Sv. Petke, ali je spomenik uništen od Turaka 1876. god.
  • Pop Marinko Milovanović, iz Nozrine, bio je neko vreme, pa je docnije prešao crkvi tešičkoj.
  • Pop Stojko Stojanović - Ćosa, iz Lužana, kasnije je prešao crkvi Sv. Bogorodice u Tešici.
  • Svešt. Milovan Popović, iz Grejača, prešao docnije crkvi tešičkoj.
  • Svešt. Jovan Brkić, iz Prćilovice, bio je sveštenik pre 1832. god. Kao raspop umro je u Prćilovici 1860. god.
  • Pop Milenko, iz Dašnice, bio je pri crkvi neko vreme, pa je otišao u man. Nauparu gde je i umro.
  • Sveštenik Milić, iz Trnjana.
  • Svešt. Miloica Jovanović, iz Zebice.
  • Svešt. Živko iz Sečanice. Bio je sveštenik blizu 50 godina i umro u Prokuplju.
  • Todor M. Živković, sveštenik iz D. Ljubeša. Sin je prote Miloja Živkovića, čijom je zaslugom crkva sazidana. Bio je pri Sv. Petki od 1836. god. do 1850. god. Ove godine otišao je u man. Nauparu, zakaluđerio se zadržavši ime i tamo je i umro 25 XII 1860. godine. 1842. god. bio je poslanik - deputat od strane naroda. Bio je starešina manastira Naupare, i kao takav je i umro i sahranjen pred vratima manastira Naupare.
  • Pop Daka-Damnjan Pavić, iz Trnjana, bio je pri crkvi od 1840. do 1863. god. kada je i umro. Sahranjen je u porti crkvenoj.
  • Živojin Popović, paroh kormanski, rodom iz Bikotlice. Došao je na parohiju kormansku oko 1865, g. Ubijen je pred svojom kućom 30. marta 1881. g. Sahranjen je kod crkve sv. Petke.
  • Stojan Denić-Bogosavljević, kao kapelan svome tastu svešteniku Todoru od 1852. do 1863. god., kada je umro od velikih boginja. Sahranjen je blizu oltara crkvenog, ali je ploča uništena 1876.

Hram Svete Petke, Trnjane, Foto Mića Dimitrijević

U popisu žitelja i imovine sela Trnjana iz 1863. godine navodi se i sveštenik Stojan Denić. U popisu se navodi:

  • "319. G. Stojan Denić, paroh 36 g., sin Mihailo 1 g. (kasnije narodni poslanik za srez moravski - ZS), kćeri Jelena 9 g., Marija 6 g., Milja 3 g., sirota Rumena 60 g.
  • Nepokretno imanje: kuća slaba mater. s placem i šljivak 1/2 dan; 1 kafana u selu, 2 njive 2 1/2 dana; 1 vinograd 3 motike - u vrednosti 105 duk. ces.
  • Mesečni prihodi od privrede zemljedelske i svešteničke 17 tal.
  • Po imanju spada u II klasu, po prihodu spada u V klasu.
  • 320. G. Nastasija žena Stojana Denića paroha trnjanskog 32 g.
  • Nepokretno imanje: obor i koš u selu Trnjane; 1/4 dan i kafana u Kruševcu, meana u Šiljegovcu ok. krušev.; 1 livada 3 kose; 1 vinograd 3 mot. - u vrednosti 168 duk. ces.
  • Mesečni prihod - nema. Po imanju spada u III klasu.    
  • 321. Stamenko Jovanović, sluga g. Stojana Denića, paroha trnjanskog 34 g.
  • Nepokretno imanje - nema
  • Mesečni prihodi od privrede lične 1 tal.
  • Po prihodu spada u I klasu"

O pomenutoj kafani sveštenika Stojana Denića u Trnjanu sačuvan je opis iz 1863. godine koji glasi:

"62. Pritjažatelj mehane g. Stojan Denić, paroh, spada u III klasu, nalazi se na drumu Kruševcu vodećem. Od tvrdog materijala, 1 sobu, 1 kao kafanu, furunu za leb, štalu za 10 konja. Mogu prenoćiti 10 duša. Nije po planu i rđavog je stroja. Pod ćeramidnim je krovom. Male je važnosti, nego za po nekog marvenog trgovca udobna je što je u selu."

Miladin P. Martinović, paroh žitkovački, bio je namesnik sr. moravskog (podvukao ZS). Bio je sveštenik od 1853. do 1873. g., kada je naprasno umro. Kod crkve je sahranjen

U popisu žitelja i njihove imovine mesta Žitkovac iz 1863. godine navodi se i sveštenik Miladin P. Martinović.

  • "29. G. Miladin P. Martinović, sveštenik 30 g., sin Lazar 8 g. (kasnije učitelj i sveštenik - ZS)
  • Nepokretno imanje: kuća sa 2 zgrade od slabog materijala s placem i šljivakom; pola meane sa pola placa, pola baštovandžinice do meane; pola baštovane druge; 11 3/4 dana oranja, 2 1/4 livade; 2 1/4 vinograda - u vrednosti 214 duk. ces.
  • Mesečni prihodi od pokretnosti i privrede, od sveštenodejstvija 13 tal.
  • Po imanju spada u III klasu, po prihodu u IV klasu."

Hram Svete Petke, Trnjane, Foto Mića Dimitrijević

Lazar Jovanović, paroh trnjanski od 1878. godine. Zbog učestvovanja u pobuni 1883. g. streljan je kod mosta na Moravi. Tu je i sahranjen. "Opt. Lazar Jovanović, sveš. priznao je: da je vodio Moravce buntovnike kao njihov komandant u Aleksinac;  da je pred g. potpukovnikom Beničkim iredstavljao želje narodne, a na ime: da se narodu dade oružje, da se sadanji sreski starešina ukloni iz ovog mesta, Stanko Petrović. i Dimitrije Prokić oslobode apsa, usled čega se on i primio komandanstva; da Kralj da milost vođama i narodu.

Svedok Nikola Jovanović, žandarm video je kad je opt. Lazar dojahao na konju pred buntovnicima u Aleksinac, a i drugi svedoci kao i ostali opšuženi potvrdili su da je optuženi Lazar bio starešina buntovnički."

Sveštenik Lazar Jovanović je, po sopstvenoj izjavi datoj pred Prekim sudom, rođen u Banji a u Trnjane je došao iz Šarbanovca 1878. godine.

Lazar Jovanović je najpre bio paroh u Zlotu, u srezu zaječarskom od 5. decembra 1866. do 12. decembra 1868. godine.6 Potom je premešten za paroha šarbanovačkog u srezu boljevačkom gde je bio od 15. decembra 1868. do 26. februara 1878. godine.7 Odatle je došao na trnjansku parohiju u srezu moravskom.

Prota Todor Pavić, rođen je u Trnjanu 1853. g. (treba 1835. - ZS), gde je i bio paroh. Od 1878. g. je paroh aleksinački i prota okruga aleksinačkog (podvukao ZS). Umro je 1900. god. Protojerej i namesnik aleksinački Todor Pavić je umro 18. jula 1900. godine u Aleksincu. Sahranjen je na aleksinačkom groblju a opelo je izvršio sveštenik Avram Milovanović sa još 7 sveštenika.

Kao žitelj sela Tešice u popisu iz 1863. godine navodi se sveštenik Todor Pavić koji je verovatno tada služio pri crkvi tešičkoj. U popisu se navodi:

  • "417. G. Todor Pavić, sveštenik 28 g., žena Jana 27 g., kćeri Poleksija 7 g., Persida 4 g.
  • Nepokretno imanje: kuća od slabog materijala s placem i šljivakom 1/2 dana; 1 njiva 1/4 dana - u vrednosti 53 duk. ces.
  • Mesečni prihodi od privrede zemljedelske i svešteničke 8 tal.
  • Po imanju spada u I klasu, po prihodu u III klasu."

Dimitrije Stevanović, bio je kapelan na parohiji trnjanskoj do 1868. god., a tada je postao paroh nozrinski. Poginuo je od zlikovačke ruke 1911. god. kod crkve tešičke.

U popisu iz 1863. godine navodi se kao žitelj Nozrine i sveštenik Dimitrije Stevanović. Tu se navodi:

  • "G. Dimitrije Stevanović, paroh 29 g., žena Stamenka 29 g.
  • Nepokretno imanje: kuća od slabog materijala s placem i šljivakom 1/2 dana; 10 njiva 6 dana; 1 šljivak 1/4 dana; 7 livada 5 kosa; 1 vinograd 2 motike; 1 branik 1/4 dana - u vrednosti 54 duk. ces.
  • Mesečni prihodi od privrede zemljedelske, stoke i svešteničke 10 tal.
  • Po imanju spada u I klasu, po prihodu u III klasu."

Hram Svete Petke, Trnjane, Foto Mića Dimitrijević

Vasilije Trivunac, rođen je u Subotincu kod Aleksinca. Paroh žitkovački postao je 1874. god. gde je ostao do 1881. kada je prešao na parohiju kormansku. Zbog svojih krivica rasčinjen je 1898. godine. Vasilije Trifunac đakon i učitelj škole aleksinačke rukopoložen je 26. aprila 1869. godine za sveštenika i postavljen za kapelana zaječarskom protojereju.8 Vasilije Trivunac, rasčinjeni sveštenik iz Aleksinca, rođen u Subotincu, star 53 godine, umro je u aleksinačkoj bolnici 19. novembra 1899. godine od "zapaljenja bubrega'.' Sahranjen je na aleksinačkom groblju 21. novembra 1899. godine.9

Đorđe Stojanović, paroh gredetinski. Rođen je u Svilajncu 1852. godine. Na parohiju gredetinsku došao je 1884. godine. Umro je 1902. godine. Bivši učitelj stamnički rukopoložen je 12/24. jula 1879. godine za đakona a 13/25. jula 1879. godine za sveštenika i određen za kapelana Milosavu Bogojeviću, svešteniku svilajnačkom.10 Jerej Đorđe je završio osnovnu školu, nižu gimnaziju i Bogosloviju.

Dušan Veselinović o sveštenicima pri crkvi trnjanskoj dalje navodi:

  • "Lazar M. Martinović, paroh žitkovački. Rođen je 25. februara (marta - ZS) 1856. god. Rukopoložen je za sveštenika 15. juna 1881. g. Bio je viđen sveštenik i poštovan od naroda, te je i više puta bio biran za narodnog poslanika. Umro je u Žitkovcu 5. januara 1916. god. u mučnim i crnim danima okupacije svoje otadžbine.
  • Petar S. Marinković, paroh trnjanski. Rođen je u Prokuplju. Bio je sveštenik neko vreme u Dobriču. Za paroha trnjanskog postavljen je 1884. god. Bio je odličan sveštenik. Kao rodoljub i čuvar naroda svog varvarski je ubijen od. Bugara kod aleksinačkog mosta na Moravi i bačen s mosta u vodu meseca februara 1917. godine."

Starešina Crkve trnjanske paroh žitkovači Lazar M. Martinović u izveštaju od 13. januara 1908. godine navodi:

"Pri crkvi Trnjanskoj sveštenici su:

  • Lazar M. Martinović rođen u Žitkovcu, sada paroh žitkovački rođen 25. marta 1856. god. Rukopoložen za đakona 15. a za sveštenika 20. juna 1881. od blaž. počiv. Episkopa G. Mojseja negotinskog. Sveštenik Lazar Martinović završio osnovnu školu, četiri razreda gimnazije i bogosloviju. Od 1. maja 1875. do septembra 1879. godine bio je učitelj. Posle toga do rukopoloženja za sveštenika bio je bez posla. Nakon rukopoloženja kratko je bio na kormanskoj parohiji, do 5. septembra 1881. kada je postavljena za paroha žitkovačkog. Odlikovan je crvenim pojasom odlukom E Br. 2192/901. g. Bio je član svešteničkog udruženja, Srpske književne zadruge, Zemljoradničke zadruge i Poljoprivrednog društva. Godišnji prihod od parohije do 3.000 dinara.
  • Petar S. Marinković rođen u Prokuplju, sada paroh trnjanski rođen 8. jula 1858. god. Rukopoložen za đakona 12. a za sveštenika 13. dekembra 1881. g. od blaž. poč. Episkopa niškog G. Viktora. Sveštenik Petar Marinković završio je osnovnu šklu u Prokuplju i tri razreda bogoslovije. Od 1. januara 1878. do 1881. godine bio je učitelj. Posle rukopoloženja bio je 6 meseci na parohiji gajtanskoj i 2 godine na parohiji dažanjskoj. Za paroha trnjanskog postavljen je 1884. godine. Odlikovan je srebrnom medaljom za hrabrost u ratu 1878. godine. Odlukom episkopa niškog Nikanora E Br. 612 odlikovan je crvenim pojasom 1904. godine. Bio je član svešteničkog udruženja, Srpske književne zadruge i Zemljoradničke zadruge. Godišnji prihod od parohije iznosio je do 3.000 dinara.
  • Oba sveštenika služe pri crkvi trnjanskoj."

Hram Svete Petke, Trnjane, Foto Mića Dimitrijević

Sveštenici pri crkvi trnjanskoj, Petar Marinković i Lazar Martinović11
Dušan Veselinović dalje u letopisu o sveštenicima navodi:

  • "Cvetko M. Bogdanović je rođen 9. marta 1875. god. u Pečenjevcu. Pri Sv. Petki je bio kao kapelan gredetinski. Docnije je postao paroh tešički, a potom član Niškog duhovnog suda. Zverski je ubijen od Bugara za vreme okupacije 18-H1-1915. god. kod niške Jelašnice. Ime mu je obeleženo zlatnim slovima na spomen ploči u niškoj Sabornoj crkvi u redu drugih stotinu sveštenika mučenika iz niške eparhije.
  • Milan A. Jovanović, sveštenik iz Kormana. Rođen je 8. januara 1874. god. u Vel. Šiljegovcu. od oca prote Avrama Jovanovića. Pri Sv. Petki je bio kao kapelan gredetinski. Odavde je postavljen za paroha kormanskog 4. februara 1903. god.
  • Milan St. Miljković. došao je za paroha gredetinskog 20-III-1903. god. Odavde je premešten na malčansku parohiju."

O arhijerejskim posetama crkvi  do prvog svetskog rata jerej Dušan M. Veselinović u letopisu je zapisao:

"Iz zapisa na listovima crkvenih mineja vidi se da su crkvu posetili ovi arhijereji:

  • Episkop niški Dimitrije posetio je crkvu sv. Petku: 21. aprila 1886 god.
  • Episkop niški Nikanor služio je u crkvi arhijerejsku službu 26 jula 1901. god. kada crkva slavi.
  • Episkop niški Nikanor posetio je crkvu 3. marta 1902. god. i tada je služio u crkvi. Toga dana su bili u crkvi i pretstavnici: kralja, senata, narodne skupštine, kralj. vlade i drugih korporacija. Tako isto bili su kod crkve i otpravnik ruskog poslanstva, kao i srodnici pukovnika Rajevskog. Posle svečane arhijerejske službe svi su otputovali za Gornji Adrovac na mesto Golo Brdo, gde je slavno poginuo pukovnik Rajevski 1876 god. u ratu srpsko-turskom, gde je osvećen temelj crkvi puk. Rajevskog, koju mu podiže njegova porodica.
  • Episkop niški Domentijan posetio je crkvu 20. avgusta 1911. godine.                             
  • Episkop niški Dositej posetio je crkvu 20. avgusta 1913. god., vraćajući se iz crkve Rajevskog."


# istorija crkva Žitkovac Gornji Adrovac škole Donji Adrovac Zoran Stevanović Gredetin SPC Sveta Petka Trnjane Pravoslavlje Mića Dimitrijević Nikola Jovanović
@


 



Budite obavešteni

Dozvoljavam da mi ovaj portal dostavlja obaveštenja o najnovijim vestima