Stradanje Sovjeta kod Lutvine česme nadomak Aleksinačkog Rudnika

Mnogi od tih događaja stradanja Rusa su poznati građanima nekih mesta u Aleksincu i okolini, ali su neki potisnuti iz političkih razloga. Glavni politički razlog je raskid odnosa sa SSSR-om 1948. godine, nakon čega su "zaboravljene" sovjetske žrtve, a time i ruske žrtve.

I danas je situacija slična zbog Ruskog humanitarnog centra u Nišu, oko čega se vodi rasprava RF i SAD, jer Rusi, a i svi Srbi, tvrde da je u pitanju humanitarna misija, dok Amerikanci tvrde da je u pitanju "špijunska centrala", a da pri tome Amerikanci na prostoru zapadnog Balkana, u našem susedstvu, imaju baš prave centrale, a da to niko ne komentariše. Jedna od takvih je južno od nas, i pravi je savremeni centar za potrebe prikupljanja raznih informacija, pa i bezbedonosnih. 

Da bi se podsetili na još jedan takav događaj stradanja Rusa, posle teksta o odavanju počasti poginulom crvenoarmejcu 1944. u Rutevcu, danas su  u organizaciji Cesne-B, EDC Banja Luka, Udruženja dijaspore "Koreni" Kraljevo, "Svetionik" Kragujevac, Udruženja penzionera "Car Lazar" iz Kruševca i Društva srpsko-ruskog prijateljstva "Pukovnik Rajevski" Žitkovac na mestu pogibije sovjetskih vojnika položili venac, cveće i zapaljene sveće blizu Aleksinačkog Rudnika na Mitrovskom zadušnicama. Tu pored starog carigradskog druma, ispod nekadašnje Selekcije, na putu ka Lurtvinoj česmi, odakle se prostire pogled na novi auto-put i deo pitomog aleksinačkog Pomoravlja kraj Južne Morave, odata je počast poginulim, ovim skromnim činom, u znak podsećanja na velike žrtve ruskog bratskog naroda u borbi protiv fašista i našu slobodu.

O stradanju sovjetskih vojnika govorio je akademik profesor dr Rade Biočanin, pukovnik ABHO. On je ukazao na pravac kretanja velike kolone sovijetskih vojnika koja se kao rezerva kretala ka Dunavu i Mađarskoj i bila veoma duga, krećući se na pravcu Niš-Aleksinac-Deligrad, pokazavši to u geografski topografskoj orijentaciji.

O ovom priživeli ruski piloti su, inače učesnici avio borbi, 1961. napisali nekoliko manjih radova. 

Iz radova se vidi ceo tok borbi nad Nišem 7.11.1944. godine. Tog dana u Nišu je pred Narodnim pozorištem planiran veliki narodi miting povodom 27. godine od Oktobarske revolucije, sa defileom i naletom ruskih aviona. Na mitingu je bilo mnogo naroda kao i predstavnici bugarske, engleske i sovjetske misije pri Komandi grada Niša. Ovo bombardovanje započeli su američki avioni "greškom", kako su u svom izveštaju "Uzroci tragedije" naveli. To je demantovano time,  jer je na telu jednog poginulog američkog pilota nađena karta Niša i okoline. Borbe su se vodile u  centru, zatim u pravcu Svrljiga, prema današnjem KPD, kao i severno od aerodroma, ka Aleksincu. Američki piloti nisu se obazirali na crvene zastave sovjetskih vojnika, bele peškire i mahanje krilima i okretanjem aviona da se vide sovjetske oznake. U borbu se uključio 707. jurišni puk, kojom je komandovao pukovnik Nikolaj Šmeljev, koji je tokom parade imao zadatak da nadleti centar Niša, čime su stradanja umanjena.  Naši borci nisu se udaljavali sa centra da se ne bi pokazali uplašenim pred Rusima, koji su mirno posmatrali ovu neoekivanu borbu na nebu. Navodno leteli su, po kasnijem pričanju partizanskog komandanta Branka Popovića, u pravcu Raške, pa su Aleksinac smatrali Raškom, Niš su smatrali  Kosovskom Mitrovicom, a Južnu Moravu dolinom Ibra, što je sve bilo preko 100 do 400 km od Niša.  Navodno su američki piloti naleteli na sličnu konfiguraciju terena, a dobili su zadatak da bombarduju nemčke kolone koje su se kretale ka Kosovu i Metohiji i Crnoj Gori. Tokom ove avi bitke bilo je žrtava u avio borbi na obe strane.

U velikoj koloni 6. gardijskog streljačkog korpusa stradao je komandant velike motorizovane formacije Crvene armije, general Kotov, načelnik štaba korpusa major Naumov i njegov zamenik major Nazarov i 34 crvenoarmejaca, bilo je 39 ranjenih i uništeno je 20 kamiona. U koloni je bilo i vozilo sa oficirima NOVJ, komandirom i zamenikom, koji su se spasili bacivši se na drum, dok je vozač stradao. Sve ruske žrtve imaju spomenik u Nišu i poznato je njihovo mesto sahrane, dok dvojica američkih pilota počivaju na nepoznatoj lokaciji blizu Ruskog humanitarnog centra Niš, oko koga se vodi velika polemika.

U ovom bombardovanju kolone Crvene armije kod Aleksinačkog Rudnika stradali su i crvenoarmejci. 

Svi prisutni su se složili da je potrebno pokreniti inicijativu da se na mestu stradanja crvenoarmejaca podigne skromno obeležje, a u kalendar istorijskih sećanja bude upisan 7. novembar. Time bi Aleksinac bio zaista grad sa najvećim brojem spomenika sovjetskim i ruskim borcima poginulim na teritoriji Aleksinac za našu slobodu u različitim istorijskim periodima.